610. rocznica bitwy pod Grunwaldem

Fot. Getty Images
podpis źródła zdjęcia

610 lat temu - 15 lipca 1410 roku - doszło do bitwy pod Grunwaldem pomiędzy wojskiem polsko-litewskim a armią Zakonu Krzyżackiego. Była to jedna z największych bitew średniowiecznej Europy i starcie najpotężniejszych armii tamtych czasów.

W 1410 roku Krzyżacy walczyli pod dowództwem wielkiego mistrza Ulricha von Jungingena.

Połączonymi siłami polskimi, litewsko-ruskimi i oddziałami czeskimi dowodzili król Władysław Jagiełło i wielki książę litewski Witold.

Bitwa była skutkiem wieloletniego konfliktu Polaków i Litwinów z Zakonem Krzyżackim i kulminacją działań wojennych rozpoczętych rok wcześniej. Krzyżacy chcieli rozbić przymierze polsko-litewskie i utrzymać Ziemię Dobrzyńską i Żmudź, by w końcu utworzyć w Europie wschodniej potężne państwo.

Polacy i Litwini chcieli pokonać Zakon Krzyżacki i odzyskać utracone tereny. Bitwa zakończyła się spektakularnym zwycięstwem militarnym Polaków i ich sprzymierzeńców, co przyczyniło się do wzmocnienia znaczenia państwa polskiego i Władysława Jagiełły w Europie. Osłabiło też pozycję Zakonu Krzyżackiego, choć nie doprowadziło do jego całkowitego zniszczenia.

Co roku, w rocznicę starcia, członkowie bractw rycerskich z całej Europy przedstawiają rekonstrukcję bitwy pod Grunwaldem, w tym symboliczny pretekst rozpoczęcia walk - wręczenie przez Krzyżaków królowi Władysławowi Jagielle i wielkiemu księciu litewskiemu Witoldowi dwóch nagich mieczy. Gest ten Polacy odebrali jako arogancki, nie znali bowiem tego rycerskiego zwyczaju, który od dawna był praktykowany na Zachodzie.

Prócz początkowej fazy, kiedy zaskoczone siły zbrojne unii polsko-litewsko-ruskiej dały się zepchnąć do defensywy, przewagę na placu boju miały wojska dowodzone przez króla Polski i Litwy. Pokonanie Krzyżaków pod Grunwaldem było efektem realizacji dobrze opracowanej taktyki wojennej - mówił w Polskim Radiu (2010) profesor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Tomasz Panfil. Zwyczajem średniowiecznych władców był czynny udział w walce. Władysław Jagiełło odstąpił jednak od tej zasady - dodał profesor Panfil.

Jan Długosz podaje, że przed bitwą polskie rycerstwo śpiewało pieśń "Bogurodzica", najstarszą polską pieśń religijną.

W okresie PRL komunistyczne władze wykorzystywały zwycięską dla Polski bitwę pod Grunwaldem do umacniania swojej pozycji - mówił w Polskim Radiu (2010) historyk profesor Włodzimierz Lengauer.

Krzyżacy zgromadzili na polach grunwaldzkich ponad 20 tysięcy wojska. Siły polskie liczyły blisko 30 tysięcy rycerzy i wojowników. Straty po stronie polskiej wynosiły od 2-3 tysięcy zabitych, po stronie krzyżackiej - około 8 tysięcy zabitych i 14 tysięcy wziętych do niewoli.

Miecze grunwaldzkie - symbol polskiego zwycięstwa nad zakonem krzyżackim - znalazły się po bitwie w Skarbcu Koronnym na Wawelu w Krakowie. Od końca XV wieku królowie polscy zaczęli traktować je jako insygnia władzy. Podniesiono ich znaczenie do rangi mieczy państwowych Korony i Litwy. Podczas koronacji królewskich były niesione przed królem jako symbol Rzeczypospolitej Obojga Narodów.

Po wielowiekowych perypetiach właścicielem mieczy grunwaldzkich został proboszcz parafii we Włostowicach. Ukrywał je na miejscowej plebanii do 1853 roku, gdy przypadkowo znalazł je patrol żandarmerii carskiej i zarekwirował jako nielegalną broń. Miecze wywieziono do Zamościa, gdzie zaginęły.
źródło: asr/IAR, fot. Getty Images
Więcej na ten temat