102 lata temu oddziały polskie wyzwoliły Wilno spod okupacji bolszewickiej

Historia zna wiele przykładów odwagi, poświęcenia i człowieczeństwa. Wśród nich szczególne miejsce zajmują Polacy, którzy w czasie II wojny światowej, mimo grożącej im śmierci, ratowali Żydów przed zagładą. Ich heroiczne czyny zostały uhonorowane tytułem Sprawiedliwych wśród Narodów Świata. To właśnie im poświęcony jest Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów. Z tej okazji przybliżamy naszym czytelnikom pięć niezwykłych postaci, które zapisały się na kartach historii jako osoby niosące bezinteresowną pomoc, za którą groziła śmierć.

W historii Litwy istnieje zjawisko, które nie ma swojego odpowiednika w innych krajach. Kolporterstwo – tajne przenoszenie i dystrybucja litewskich książek w czasach carskiego zakazu druku w języku litewskim – stało się symbolem walki o narodową tożsamość. Książki przenoszono w ukryciu, narażając się na represje i niebezpieczeństwo. To zjawisko zostało uznane przez UNESCO za unikalne w skali światowej.

Gdy świat jest pełen przemocy, gdy jesteśmy jedynie biernym widzem panoszącego się zła, utrata wiary w ludzką dobroć wydaje się być reakcją naturalną, zrozumiałą. Jednak historia pokazuje, że w trudnych czasach zawsze znajdzie się ktoś, kogo cechuje altruizm, ktoś, kto jest gotów zrezygnować ze swojego komfortu, by pomóc innym, ratować ich życia, narażając swoje. O takich właśnie ludziach, o odznaczonych Orderem Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata, chcemy opowiedzieć w Dniu Pamięci Osób Ratujących Litewskich Żydów.

14 marca 1980 roku to data, która na zawsze zapisała się w historii polskiego lotnictwa. Tego dnia, podczas podchodzenia do lądowania na warszawskim lotnisku Okęcie, rozbił się samolot PLL LOT Ił-62 „Mikołaj Kopernik”. Wśród 87 ofiar znaleźli się m.in. amatorska reprezentacja bokserska USA oraz uwielbiana polska piosenkarka Anna Jantar. Przyczyny katastrofy od samego początku budziły kontrowersje – polska i radziecka komisja doszły do odmiennych wniosków.