Państwowa Inspekcja Pracy przypomina, że praca dzieci i młodzieży jest ściśle regulowana prawem

Praca dla dzieci i młodzieży możliwa jest tylko w warunkach niezagrażających ich zdrowiu oraz rozwojowi psychicznemu i fizycznemu. Może to być łatwa praca, która ma więcej celów edukacyjnych, jest odpowiednia do wieku i możliwości oraz nie koliduje z edukacją i rekreacją dziecka.

„12 czerwca to Światowy Dzień Sprzeciwu wobec Pracy Dzieci. To okazja, by zwrócić uwagę na dzieci, które są nadal wykorzystywane na całym świecie. Chociaż niewolnictwo dzieci nie jest tak rozpowszechnione na Litwie, jak w niektórych innych krajach świata, nie możemy się zrelaksować i przymknąć oko na nielegalnie przyjętych nastolatków. Do Państwowej Inspekcji Pracy co roku latem docierają doniesienia, że prawa pracującej młodzieży zostały w takim czy innym miejscu naruszone. Ważne jest, aby zrozumieć, że wykorzystywanie dzieci w pracy jest integralną częścią niewolnictwa dzieci (wraz z wykorzystywaniem seksualnym, handlem ludźmi itp.)” – zauważa Jolanta Bielskienė, przedstawicielka Państwowej Inspekcji Pracy ds. komunikacji.

W 2021 r. VDI przeprowadziła 3 881 kontroli w zakresie zapobiegania i kontroli nielegalnej pracy oraz zidentyfikowano 1 796 osób, które pracowały nielegalnie, w tym 27 osób w wieku poniżej 18 lat, m.in. małoletni pracujący nielegalnie stanowili 1,5% od wszystkich zidentyfikowanych osób, które pracowały nielegalnie. Według raportu oddział VDI w Szawlach zidentyfikował 9 nieletnich, którzy pracowali nielegalnie, oddział w Wilnie i oddział w Kownie – 8, a oddział w Kłajpedzie tylko 2.

Analizując dane VDI dotyczące interpretacji nieletnich zatrudnionych nielegalnie według sektorów działalności gospodarczej, stwierdzono, że w ubiegłym roku nieletni pracowali nielegalnie: w rolnictwie – 11 nieletnich (40,7% wszystkich zidentyfikowanych nieletnich zatrudnionych nielegalnie), w budownictwie – 5 nieletnich (18,5%), w handlu hurtowym i detalicznym – 5 nieletnich (18,5%), w działalności usługowej w zakresie gastronomii – 3 osoby (11,1%), w przetwórstwie – 2 (7,4%) i jedna osoba w innej działalności (3,7%).

Na Litwie niepełnoletni mogą rozpocząć pracę w wieku 14 lat, ale w zależności od tego, czy należą do grupy wiekowej dzieci, czy młodzieży, stosowane są różne ograniczenia dotyczące charakteru ich pracy, czasu pracy i odpoczynku, a także zawierania umowy zatrudnienia, podkreśla raport VDI. Nawet z osobą, która ukończyła 14 lat, zatrudnienie musi być sformalizowane w umowie o pracę, w której obie strony uzgadniają niezbędne warunki, m.in. funkcje pracy, płace i miejsca pracy, a także stawki czasu pracy i ustalenia dotyczące godzin pracy. Tylko w ten sposób można uzyskać gwarancje, które są bardzo potrzebne, zwłaszcza w razie wypadku podczas pracy. Umowa o pracę dziecka wymaga pisemnej zgody jednego z rodziców lub jego przedstawiciela, zaświadczenia lekarskiego wystawionego przez instytucję indywidualnej opieki zdrowotnej o zdolności dziecka do wykonywania określonej pracy oraz pisemnej zgody szkoły na dany rok szkolny.

Należy podkreślić, że dziecko może wykonywać jedynie lekkie prace, które odpowiadają jego możliwościom fizycznym i nie wpływają niekorzystnie na jego bezpieczeństwo, zdrowie, rozwój fizyczny, umysłowy, moralny czy społeczny. Osoby niepełnoletnie również nie mogą pracować, gdy są zaangażowane w proces związany z alkoholem.

Specjaliści VDI zwracają uwagę na to, by młodzi ludzie znali swój czas pracy. Dzieci mogą pracować do 6 godzin dziennie i 30 godzin tygodniowo poza rokiem szkolnym. Do 12 godzin tygodniowo w ciągu roku szkolnego: do 2 godzin dziennie w dni szkolne i do 6 godzin dziennie w dni wolne od zajęć w przypadku pracy w trymestrze lub semestrze, ale nie w godzinach szkolnych. Młodzież może pracować do 8 godzin dziennie włącznie z czasem trwania lekcji i do 40 godzin tygodniowo włącznie z czasem trwania lekcji.

Praca dzieci jest zabroniona w następujących godzinach: od godz. 20.00 do godz. 06.00 i od godz. 06.00 do godz. 07.00 przed lekcjami. Muszą mieć co najmniej 2 dni wolne w tygodniu, jeśli to możliwe jeden po drugim, z których jeden musi przypadać w niedzielę. Dzienny nieprzerwany okres odpoczynku dla dzieci w okresie 24 godzin musi wynosić co najmniej 14 godzin. Praca młodzieży jest zabroniona w godzinach od 22.00 do 06.00. Młodzież musi mieć nieprzerwany dzienny okres odpoczynku trwający co najmniej 12 godzin w każdym okresie 24 godzin.