W tym tygodniu, w dniach 10-11 października 2023 r., Litewska Akademia Nauk oraz Izraelska Akademia Nauk i Nauk Humanistycznych zorganizują międzynarodową konferencję „Dziedzictwo intelektualne Żydów wileńskich”.
2020 rok był na Litwie Rokiem Historii Żydów Litewskich i Gaona Wileńskiego Eliasza ben Salomona Zalmana, upamiętniającym 300. rocznicę jego urodzin. Konferencja Litewskiej Akademii Nauk oraz Izraelskiej Akademii Nauk i Humanistyki w Wilnie była częścią programu upamiętniającego.
Niestety ze względu na wybuch pandemii konferencja ta nie mogła się odbyć, dlatego też po zakończeniu stanu epidemii obie akademie postanowiły ożywić ideę konferencji.
W ramach obchodów 700-lecia Wilna oraz ze względu na wpływ narodu i kultury żydowskiej na historię Wilna podjęto decyzję o poszerzeniu zakresu konferencji poprzez zbadanie bogatego dziedzictwa intelektualnego Żydów wileńskich począwszy od XVIII wieku oraz wpływu, jaki wywarło ono na Wilno i cały świat.
Aby osiągnąć ten cel, konferencja skupi się na dziedzictwie intelektualnym Żydów wileńskich w XVIII-XIX wieku (pierwszy dzień konferencji), procesie intelektualnej modernizacji Żydów wileńskich oraz rozprzestrzenianiu się Żydów wileńskich na świecie (drugi dzień konferencji).
Dzięki wsparciu Litewskiej Rady Badań Naukowych do udziału w konferencji udało się zaprosić światowej sławy ekspertów w dziedzinie historii i kultury żydowskiej takich jak prof. Israel Bartal, prof. David E. Fishman, prof. David G. Roskies, prof. Benjamin Brown, prof. Alex Lubotzky, prof. Marcin Wodziński, dr Jon Seligman oraz prof. Avner Holtzman.
Podczas konferencji wystąpią również wybitni litewscy naukowcy: prof. Giedrė Jankevičiūtė, prof. Mindaugas Kvietkauskas, dr Lara Lempertienė, prof. Jurgita Verbickienė oraz doktorantka Saulė Valiūnaitė.
Jednym z głównych celów konferencji jest promowanie współpracy naukowej między Litewską Akademią Nauk a Izraelską Akademią Nauk i Nauk Humanistycznych.
Konferencja „Dziedzictwo intelektualne Żydów wileńskich” jest pierwszym wspólnym wydarzeniem naukowym zorganizowanym przez obie akademie.