Prezydent Ukrainy, Wołodymyr Zełenski, 15 stycznia odwiedzi Polskę. Informacja o tej wizycie, utrzymywana wcześniej w tajemnicy, została potwierdzona przez polskie władze. Spotkania z prezydentem Andrzejem Dudą i premierem Donaldem Tuskiem będą dotyczyć dalszej współpracy w zakresie wsparcia Ukrainy oraz kluczowych kwestii międzynarodowych.
Rozmowy o wsparciu i przyszłości Ukrainy w Unii Europejskiej
Jednym z głównych tematów spotkań będzie dalsze wsparcie Ukrainy w walce z rosyjską agresją. Poruszone zostaną również kwestie związane z negocjacjami akcesyjnymi Ukrainy do Unii Europejskiej. Polska, obejmując prezydencję w Radzie Unii Europejskiej, oczekuje otwarcia pierwszego klastra negocjacyjnego, co byłoby ważnym krokiem na drodze Ukrainy do integracji europejskiej.
Premier Donald Tusk przypomniał o swoim ubiegłorocznym spotkaniu z Zełenskim, kiedy zapowiadał, że dialog między przywódcami Ukrainy i Polski zostanie zintensyfikowany. Dzisiejsze rozmowy będą kontynuacją tej strategii.
Historyczny przełom: ekshumacje polskich ofiar UPA
Wizyta Zełenskiego zbiegła się z historycznym wydarzeniem – zgodą strony ukraińskiej na rozpoczęcie ekshumacji ofiar Ukraińskiej Powstańczej Armii (UPA). Ekshumacje, prowadzone przez Fundację Wolność i Demokracja we współpracy z Pomorskim Uniwersytetem Medycznym, Instytutem Pamięci Narodowej oraz ukraińskimi specjalistami, obejmą miejscowość Puźniki. Prace mają ruszyć w kwietniu tego roku.
Według Instytutu Pamięci Narodowej, od 2017 roku Polska wielokrotnie zwracała się do Ukrainy z wnioskami o zgodę na poszukiwania i ekshumacje na terenach Wołynia i Małopolski Wschodniej. Ze znanych danych wynika, że jedynie 5% miejsc pochówku ofiar zostało dotychczas zidentyfikowanych.
Tragiczne dziedzictwo rzezi wołyńskiej
Podczas II wojny światowej na terenach Wołynia, Małopolski Wschodniej i Lubelszczyzny ukraińscy nacjonaliści zamordowali ok. 120 tys. Polaków. Apogeum zbrodni miało miejsce 11 lipca 1943 roku, podczas tzw. krwawej niedzieli, kiedy to UPA przeprowadziła skoordynowany atak na ponad sto polskich wsi. W wyniku tych wydarzeń tysiące ludzi, w tym kobiety i dzieci, straciły życie.
Z kolei po stronie ukraińskiej ofiary z rąk Polaków wyniosły od 2 do 3 tysięcy. Wiele z tych zbrodni było efektem polskich akcji odwetowych, choć ukraińscy historycy często wskazują na patriotyczny charakter działań UPA.
Przebaczenie przez pryzmat prawdy
W 2023 roku, podczas obchodów 80. rocznicy rzezi wołyńskiej, prezydenci Polski i Ukrainy – Andrzej Duda oraz Wołodymyr Zełenski – uczestniczyli w ekumenicznym nabożeństwie w Łucku, oddając hołd ofiarom. Wcześniej podpisane zostało orędzie „Przebaczenie i pojednanie”, w którym podkreślono, że uznanie prawdy jest warunkiem koniecznym do pojednania między narodami.
Arcybiskup Stanisław Gądecki, wówczas przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski, zaapelował o godny pochówek wszystkich ofiar zbrodni. Podkreślono, że pojednanie może być osiągnięte jedynie poprzez szczere zmierzenie się z historyczną rzeczywistością.
Plan dnia i oczekiwania
Rozmowy między prezydentami Polski i Ukrainy oraz polskim premierem zaplanowano na godz. 10:35. O 12:40 odbędzie się wspólna konferencja prasowa, podczas której liderzy podsumują wyniki spotkań i ogłoszą kolejne kroki w dziedzinie współpracy dwustronnej oraz międzynarodowej.
