W czwartek członkowie Komitetu ds. Bezpieczeństwa Narodowego i Obrony (NSGK) jednogłośnie przyjęli propozycję konserwatystów Laurynasa Kasčiūnasa, Audroniusa Ažubalisa i Valdasa Rakučiusa, zgodnie z którą obywatelom Białorusi – tak jak Rosjanom – miałoby zostać wstrzymane wydawanie zezwoleń na pobyt na Litwie, jeśli nie posiadają ważnej wizy.
Ponadto obowiązujące już pozwolenia miałyby zostać cofnięte, jeśli ich posiadacze w ciągu trzech miesięcy co najmniej dwukrotnie podróżowali do Rosji lub na Białoruś. Konserwatyści argumentują, że osoby te mogą być werbowane przez służby specjalne i angażowane w działalność konspiracyjną.
Wyjątki od nowych zasad miałyby dotyczyć m.in. kierowców ciężarówek oraz osób podróżujących tranzytem lub z obiektywnych przyczyn niezależnych od nich.
Podczas posiedzenia komitetu propozycję poparli przedstawiciele Kancelarii Prezydenta oraz Departamentu Bezpieczeństwa Państwowego (VSD), natomiast krytykę wyraziły organizacje biznesowe.
Z kolei dyrektor generalny Międzynarodowego Sojuszu Transportu i Logistyki Povilas Drižas zwrócił uwagę, że w litewskich firmach transportowych pracuje około 36 tys. obywateli Białorusi, a po wprowadzeniu sankcji ich liczba zaczęła spadać.
Jego zdaniem obecne procedury kontroli pracowników są wystarczające, a firmy współpracują z VSD, dostarczając wymagane informacje. Doradczyni Konfederacji Przedsiębiorców Akvilė Razuvienė ostrzegła, że nowe restrykcje zmniejszą liczbę pracujących na Litwie Białorusinów, co może mieć negatywne skutki dla gospodarki kraju.
Sankcje wobec Rosjan i Białorusinów mogą zostać przedłużone
Na początku marca Sejm wstępnie zatwierdził propozycję rządu o przedłużeniu sankcji wobec obywateli Rosji i Białorusi na kolejny rok.
Rząd proponuje utrzymanie obecnych ograniczeń, które obejmują:
- zakaz przyjmowania wniosków o wizy Schengen i wizy krajowe, z wyjątkiem sytuacji, gdy pośredniczy w tym litewskie MSZ,
- wstrzymanie wydawania zezwoleń na pobyt czasowy na Litwie (wyjątkiem są osoby posiadające ważną wizę Schengen, wizę krajową lub pozwolenie na pobyt w innym kraju UE),
- dodatkowe kontrole dla obywateli Rosji i Białorusi przybywających spoza granic UE pod kątem zagrożenia dla bezpieczeństwa narodowego, porządku publicznego i stosunków międzynarodowych,
- zakaz wwozu i wywozu ukraińskich hrywien,
- zakaz importu produktów rolnych i pasz z Rosji i Białorusi,
- zakaz nabywania nieruchomości na Litwie przez obywateli Rosji, którzy nie posiadają pozwolenia na pobyt.
Ustawa o sankcjach została przyjęta na Litwie w 2023 roku jako wyraz wsparcia dla Ukrainy oraz środek ograniczający prawa obywateli państw agresorów – Rosji i Białorusi. Obecnie obowiązuje ona do 3 maja 2025 roku, ale rząd proponuje jej przedłużenie do 2 maja 2026 roku.
