Banki działające na Litwie oraz centralne grupy unii kredytowych będą musiały wzmocnić swoją odporność finansową i zgromadzić dodatkowy bufor kapitałowy, czyli antycykliczny bufor kapitałowy (CCyB). Taką decyzję podjął zarząd Banku Litwy, który ustalił stawkę CCyB na poziomie 1%, przywracając ją do poziomu sprzed pandemii, podał Bank Litwy.
„Sytuacja finansowa banków pozostaje dobra, co potwierdzają ich ostatnie wyniki: większość banków jest rentowna, a ich zyski rosną. Dlatego teraz jest czas, aby instytucje kredytowe zbudowały dodatkowy bufor kapitałowy. Środki te pomogłyby złagodzić wpływ szoku energetycznego na gospodarkę i system finansowy, zwłaszcza w przypadku przedłużających się napięć związanych z wojną z Ukrainą i drogimi surowcami energetycznymi oraz znacznego pogorszenia jakości kredytów bankowych” – powiedział Raimondas Kuodis, wiceprzewodniczący Rady Banku Litwy.
O zwiększonym ryzyku dla stabilności finansowej i prawdopodobieństwie zmaterializowania się scenariuszy ryzyka ogonowego na poziomie UE ostrzegła również Europejska Rada ds. Ryzyka Systemowego (ESRB). Rada zachęca również do wprowadzenia środków stabilności finansowej i nadzoru, które podtrzymałyby i wzmocniły odporność unijnego sektora finansowego, tak aby mógł on wspierać finansowanie gospodarki realnej, gdyby zmaterializowały się zagrożenia dla stabilności finansowej.
Banki będą musiały zgromadzić CCyB w ciągu jednego roku, ponieważ stawka 1% CCyB wejdzie w życie 1 października 2023 r. Wymóg ten pozwoli dodatkowo zgromadzić ok. 118 mln EUR kapitału, czyli blisko 1/3 rocznych zysków banków. Podwyższona stawka CCyB miałaby automatycznie zastosowanie do oddziałów banków zagranicznych oraz banków zagranicznych udzielających kredytów transgranicznych na Litwie. Taka sama stopa była stosowana przed pandemią.
Po spowolnieniu na początku pandemii akcja kredytowa banków wzrastała w ostatnim okresie i pozostaje w cyklicznej tendencji wzrostowej. Według szacunków ekonomistów Banku Litwy, wzrost stopy CCyB w obecnych okolicznościach nie będzie miał znaczącego wpływu na kredytowanie i stopy procentowe. W krótkim okresie kredyty dla przedsiębiorstw mogłyby zwolnić nawet o 2,5 punktu procentowego, a kredyty dla gospodarstw domowych o 1 punkt procentowy, podczas gdy oprocentowanie kredytów pozostałoby zasadniczo niezmienione. W perspektywie długoterminowej pozytywny wpływ na długoterminowy rozwój gospodarczy Litwy będzie znacznie większy ze względu na większą odporność banków. Bardziej rygorystyczne wymogi kapitałowe oznaczają, że w bankach pozostaje więcej środków na potencjalne rezerwy, a mniej jest wypłacane w formie dywidend. Banki mają już wystarczający dobrowolny bufor kapitałowy: biorąc pod uwagę zyski osiągnięte w pierwszej połowie roku, banki już teraz znacznie przekraczają obowiązujące wymogi kapitałowe. Ponadto banki są rentowne, a ich rentowność może jeszcze bardziej wzrosnąć ze względu na rosnące stopy procentowe.
Stosowany środek jest elastyczny: w przypadku poważnego szoku dla wzrostu gospodarczego stopa CCyB może zostać szybko obniżona, a instytucje kredytowe mogą skierować uwolnione środki do gospodarki realnej, kiedy są one najbardziej potrzebne. Na przykład stopa CCyB została obniżona z 1% do 0% podczas pandemii COVID-19. Dzięki temu uwolniono ok. 86 mln EUR kapitału, zwiększono podaż kredytów i złagodzono niekorzystny wpływ pandemii na gospodarkę.
