Akordeon to instrument muzyczny o fascynującej historii oraz głębokim znaczeniu kulturowym. Jego początki sięgają odległych czasów, gdy pojawiły się pierwsze modele, szybko zdobywając uznanie i stając się nieodłącznym elementem muzycznych tradycji w wielu europejskich regionach. Dzięki swojej mobilności oraz charakterystycznemu, bogatemu brzmieniu, akordeon zyskał popularność zarówno wśród solistów, jak i zespołów muzycznych. Jednym z wyjątkowych przykładów jest Orkiestra akordeonowa „Ad Libitum” z rejonu wileńskiego, która wyróżnia się jako jedyna tego typu grupa w krajach bałtyckich, pielęgnując i promując piękno muzyki akordeonowej.
Z początkiem marca do redakcji TVP Wilno dołączyli korespondenci lokalni, którzy będą opisywali dla Państwa najciekawsze wydarzenia z całej Litwy. Jednocześnie wystartowała infolinia „Twój głos w TVP Wilno”, dzięki której będą mogli nam Państwo zgłaszać tematy ze swojej okolicy, które powinniśmy nagłośnić.
Autorem tekstu jest Dawid Jurewicz, korespondent TVP Wilno z Czarnego Boru.
Orkiestra akordeonowa „Ad libitum” (łac. według upodobania) cieszy się nie tylko rozgłosem w rejonie wileńskim i na Litwie, ale także uznaniem na arenie międzynarodowej. Zespół, którego członków łączy nieprzeciętna umiejętność i pasja do muzyki, z wdziękiem upowszechnia piękno akordeonowych brzmień na szeroką skalę.
Historia zespołu sięga 15 lat wstecz, kiedy to obecny dyrygent i kierownik orkiestry, Bogdan Voicinovič – nauczyciel Szkoły Sztuk Pięknych w Rudominie – wraz z Valerijusem Masėnasem ze Szkoły Sztuk Pięknych im. Stanisława Moniuszki w Solecznikach, wpadli na pomysł połączenia dwóch orkiestr akordeonowych. Pomysł ten narodził się z powodu niewielkiej liczby uczniów, co zaowocowało stworzeniem jednego, silnego zespołu.
Pierwszym znaczącym występem zjednoczonej orkiestry było uczestnictwo w koncercie orkiestr akordeonowych podczas festiwalu „Dainų šventė” („Święto Pieśni”) w 2016 roku. Wydarzenie odbyło się w kościele św. Janów i było transmitowane na żywo przez nadawcę publicznego.
Po kilku latach intensywnej pracy powstał projekt opracowany przez Szkołę Sztuk Pięknych w Rudominie, który umożliwił zaopatrzenie orkiestry w nowe akordeony, co stanowiło kluczowy krok w jej dalszym rozwoju.
Obecnie orkiestra jest samodzielna i skupia 25 członków o zróżnicowanym pochodzeniu narodowym. Jak podkreśla kierownik zespołu, bogactwo kulturowe jest bezcennym źródłem, które pozwala każdemu z nas poszerzać horyzonty i budować trwałe przyjaźnie. W muzyce nie znajdziemy tradycyjnie przypisanych elementów narodowych – uniwersalny język dźwięków jednoczy wszystkich.
Jak głosi polskie przysłowie: „Muzyka łagodzi obyczaje”. Ta idea doskonale odzwierciedla ciepły, rodzinny klimat panujący w zespole, gdzie każdy z entuzjazmem angażuje się w jego życie, wnosi swoje unikalne talenty – od fotografii po prowadzenie mediów i wiele innych zadań.
Przez lata koncertowa aktywność zespołu przyniosła wiele niezapomnianych chwil. W 2022 roku orkiestra uczciła swoje 10-lecie w Wileńskim Ratuszu, prezentując swój pierwszy, półtora-godzinny recital. Jak podkreśla kierownik zespołu, publiczność była tak liczna, że musiano dosłownie „dostawiać” kolejne krzesła, aby pomieścić wszystkich miłośników muzyki.
„Ad libitum” regularnie uczestniczy w różnych konkursach muzycznych, jednak prawdziwa, wymagająca droga konkursowa rozpoczęła się właśnie po koncercie jubileuszowym, gdy muzycy otrzymali wyrazy uznania od jednego z najsłynniejszych litewskich akordeonistów, profesora, byłego prezesa Stowarzyszenia Akordeonistów Litwy, Ričarda Sviackevičiusa.
Do dziś zespół może poszczycić się licznymi pierwszymi miejscami, a nawet Grand Prix – zdobytymi na Litwie, w Polsce, Niemczech, Czechach, Chorwacji, Chinach oraz w innych krajach. Podczas ostatniego wyjazdu do Francji, na Światowym Trofeum Akordeonowym (Trophée Mondial De L’Accordéon), organizowanym przez Światową Konfederację Akordeonową, „Ad libitum” z rejonu wileńskiego zdobyło zaszczytne drugie miejsce (od zwycięzcy konkursu orkiestrę dzieliło zaledwie 0,08 punktu).
Repertuar orkiestry „Ad libitum” zachwyca swoją wyjątkowością – rozciąga się od barokowych kompozycji po współczesne utwory, wyróżniając się różnorodnością i wielokulturowością. Zespół potrafi zaskakiwać widzów, jak miało to miejsce podczas występu w Kilonii, gdzie specjalnie przygotowali niespodziankę, wykonując utwór „Gruss an Kiel” (czyli „Witamy w Kilonii”). Ponadto, w repertuarze znajdują się unikalne kolaże muzyczne, z których kilka zostało osobiście zaaranżowanych przez kierownika orkiestry.
„Mamy wszystko, co odpowiada różnorodnym gustom widzów. Zdarza się, że publiczność, zbierająca się na koncertach, prosi nas o wystąpienie w zupełnie innym wydaniu. Ostatnio, w styczniu, mieliśmy przyjemność koncertować zarówno w Twinsbet arenie, jak i w sali koncertowej Litewskiej Państwowej Orkiestry Symfonicznej – dwa zupełnie odmienne wydarzenia, wymagające zróżnicowanego podejścia: jedno bardziej show, drugie klasyczne. Jesteśmy dumni, że nasz repertuar, który, niedawno podliczyłem, liczy prawie cztery godziny, pozwala nam sprostać różnorodnym oczekiwaniom.” – opowiada kierownik orkiestry „Ad libitum”.
„Nasz repertuar jest doskonale znany przez każdego członka zespołu. W wyjeździe do Krakowa nie wszyscy mogli uczestniczyć, jednak dołączył do nas kolega, który już od pół roku przebywał na Erasmusie. Dzięki dzieleniu się nutami nowych utworów online, dołączenie go do zespołu nie stanowiło żadnej przeszkody” – wspomina Waldemar Korzeniewski, który obecnie jest członkiem zespołu i prawą ręką kierownika orkiestry.
„Każdy utwór w naszym repertuarze ma swoją własną historię. Kochamy je nie tylko za piękne brzmienie, ale również za emocje, jakie wywołują – zarówno podczas wyjazdów, jak i na próbach. W pamięci pozostał nam utwór „Carmen Collage”, który przygotowywaliśmy do konkursu. Jego realizacja wymagała ogromnego zaangażowania, bowiem ćwiczyliśmy i doprowadzaliśmy go do perfekcji przez około półtora roku” – z uśmiechem kontynuuje opowieść Waldemar.
Reprezentując Rejon Wileński oraz całą Litwę na międzynarodowych scenach, członkowie zespołu czerpią ogromną radość z możliwości promowania swojej ojczyzny, stając się prawdziwymi ambasadorami kultury Litwy.
„To poruszające uczucie dumy jest nie do opisania – gdy na przykład przed występem na konkursie we Francji, podczas transmisji online w Chinach czy koncertu organizowanego we współpracy z Kanadą, słyszymy wzmiankę o nas, o orkiestrze akordeonowej „Ad libitum” z rejonu wileńskiego. To naprawdę niesamowite doświadczenie” – z entuzjazmem podkreśla Waldemar.
Ważnym etapem w działalności orkiestry było uczestnictwo w litewskim telewizyjnym konkursie talentów „Lietuvos talentai”. Choć nie zdobyli tytułu zwycięzców, udało im się przeprowadzić niezwykłą, nieplanowaną misję – zachęcić dzieci oraz ich rodziców do podjęcia decyzji o zapisaniu dziecka do szkoły muzycznej, a szczególnie do rozpoczęcia nauki gry na akordeonie.
Orkiestra „Ad libitum” to żywy dowód na to, że muzyka potrafi przekraczać granice i jednoczyć ludzi niezależnie od narodowości. Dzięki pasji, zaangażowaniu i wzajemnej współpracy, zespół zdobył uznanie na arenie państwowej i międzynarodowej.
Jego historia pokazuje, jak siła tradycji i otwartość na nowe wyzwania mogą inspirować kolejne pokolenia muzyków. Patrząc w przyszłość, „Ad libitum” zapowiada kontynuację artystycznych sukcesów, pozostając wiernym przekonaniu, że muzyka jest uniwersalnym językiem łączącym serca ludzi.
