Aby zwiększyć dostępność usług notarialnych zaproponowano nowelizację ustawy, która zobowiązałaby każdą litewską gminę do posiadania co najmniej jednego notariusza. Kryteria, jakie stosowano by przy ustalaniu ich liczby, miałyby uwzględniać liczbę mieszkańców oraz transakcji wymagających potwierdzenia notarialnego.
Nowelizację zarejestrował poseł Związku Liberałów, Andrius Bagdonas, proponując, by jeden notariusz obsługiwał od 7 do 10 tysięcy mieszkańców danej gminy. Polityk zwrócił uwagę, że w niektórych gminach, takich jak Nerynga czy Birsztany, notariusze w ogóle nie są dostępni. „Mieszkańcy Nidy muszą pokonywać 50 km do Kłajpedy, by skorzystać z usług notariusza” – zauważył.
Projekt przewiduje także, że jeśli w danej gminie liczba obsługiwanych mieszkańców spadnie poniżej wyznaczonego progu, w ciągu trzech miesięcy musi zostać ogłoszony publiczny konkurs na stanowisko notariusza.
Zdaniem Bagdonasa wprowadzone zmiany pozwolą mieszkańcom szybciej i łatwiej uzyskać usługi notarialne, poprawią ich dostępność oraz zwiększą przejrzystość i efektywność rekrutacji notariuszy. „Obecnie dostęp do notariuszy w niektórych gminach jest bardzo ograniczony, a procedury konkursowe na ich stanowiska trwają zbyt długo, co prowadzi do kolejek i utrudnień dla mieszkańców” – podkreśla polityk.
Bagdonas uważa, że zwiększenie liczby notariuszy i konkurencja między nimi mogłyby nie tylko skrócić czas oczekiwania na wizytę, ale także wpłynąć na obniżenie kosztów usług.
Nowe przepisy miałyby wejść w życie 1 stycznia 2026 roku. Obecnie obowiązujące prawo stanowi, że liczba notariuszy, ich siedziby i obszar działania są ustalane przez ministra sprawiedliwości na podstawie zatwierdzonej metodologii, uwzględniającej liczbę mieszkańców oraz średnie dochody notariuszy z ostatnich 2 lat.
