5 maja w Wilnie Marszałek Senatu prof. Tomasz Grodzki, towarzyszący mu wicemarszałek Senatu Bogdan Borusewicz oraz Przewodnicząca Komisji Gospodarki Narodowej i Innowacyjności, senator Maria Koc wzięli udział w uroczystościach związanych z 230. rocznicą Konstytucji 3 Maja oraz Zaręczenia Wzajemnego Obojga Narodów.
Kolejnym punktem wizyty w Wilnie był udział w dyskusji przy okrągłym stole, zorganizowanej w Pałacu Władców w związku z 230. rocznicą uchwalenia Konstytucji 3 maja oraz Zaręczenia Wzajemnego Obojga Narodów.
Słowo wstępne wygłosili patroni dyskusji: Przewodnicząca Sejmu Republiki Litewskiej, Viktorija Čmilytė-Nielsen oraz profesor Tomasz Grodzki, Marszałek Senatu RP.
Marszałek w swoim wystąpieniu zaznaczył: „Jesteśmy w wielkiej rodzinie Unii Europejskiej i NATO, ale warto przypomnieć, że w tamtych czasach Rzeczpospolita Obojga Narodów stanowiła unikalną mieszankę kultur, wyznań i nacji. To był w pewnym sensie prekursor przyszłej Unii Europejskiej. Żyjemy w czasie dynamicznych przemian w wymiarze politycznym, gospodarczym i społeczno- kulturalnym, ale ciągle czerpiemy z dokumentu, który został uchwalony 230 lat temu. Pamiętajmy, że nasi pradziadowie zarysowali nam jak budować wspólnotę i wzajemne zrozumienie, jak zrozumieć, że różnorodność to nie jest wada”.
Dyskusja odbyła się pod hasłem „Konstytucja 3. Maja: Historia, Spuścizna i Pamięć”.
Aktywnie uczestniczyli w niej także wicemarszałek Senatu Bogdan Borusewicz i senator Maria Koc. 2
„Konstytucja 3 Maja była prawem nowoczesnym, nie dlatego ze była pierwsza w Europie, ale dlatego że wprowadzała idee oświecenia do prawa Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Niestety, funkcjonowała zbyt krótko, by obronić to nasze wspólne dobro – Państwo. Ale jej znaczenie było większe w tym okresie kiedy już realnie nie obowiązywała (…) To była idea, którą mogliśmy się szczycić i prawo do którego mogliśmy nawiązywać” - powiedział wicemarszałek Senatu Bogdan Borusewicz.
Jak dodała senator Maria Koc: „Konstytucja 3 Maja, jak na swoje czasy była wręcz rewolucyjna. Z perspektywy tych 230 lat historii, Konstytucja gruntownie zmieniła społeczeństwo – rozbudziła uczucia patriotyczne, obowiązek wobec własnej Ojczyzny. Ta Konstytucja umocniła polskiego ducha i wspólnotę narodową – to pozwoliło przetrwać czasy zaborów”.
Tematami dyskusji z udziałem polskich, litewskich i ukraińskich ekspertów było m.in. miejsce Konstytucji 3 Maja w historii konstytucjonalizmu oraz w pamięci krajów dzielących spuściznę Rzeczpospolitej Obojga Narodów.
Eksperci debatowali również na temat idei zawartych w dokumencie z 1791 roku w kontekście wyzwań dzisiejszego świata. W czasie wizyty odbyła się także rozmowa w cztery oczy Marszałka Senatu prof. Tomasza Grodzkiego z Przewodniczącą Sejmu Republiki Litewskiej Viktoriją Čmilytė-Nielsen.
W wywiadzie dla polonijnego Radia znad Willi Marszałek Senatu zdradził, że rozmowa w cztery oczy będzie dotyczyła tematów współczesnych, jak powiedział: „przede wszystkim kwestie naszych sąsiadów z Białorusi, wspólnych projektów infrastrukturalnych, napięć na Ukrainie, ale również tego co się dzieje na Litwie z mniejszością Polską” – cały wywiad Marszałka Senatu będzie opublikowany w mediach społecznościowych Kancelarii Senatu w czwartek.