Litwa może stać się ważnym łącznikiem w rozwoju i transporcie wodoru w Europie

Po szczegółowej analizie sytuacji niezależni zagraniczni eksperci stwierdzili, że Litwa ma możliwości, których potrzebuje, aby zorganizować produkcję, magazynowanie, przesył i eksport wodoru. Jako jeden z najważniejszych warunków dla stworzenia gospodarki wodorowej eksperci wskazali rozwój mocy elektrycznej ze źródeł odnawialnych na Litwie i okolicznych rynkach. 

„Wodór to nowa dziedzina technologii, której poświęcamy – i nadal będziemy poświęcać – dużo uwagi w celu dekarbonizacji sektorów przemysłowych, transportowych, energetycznych i budowlanych kraju. Ponadto technologia wodorowa tworzy nowe łańcuchy wartości, miejsca pracy i podstawy dla innowacji, zasadniczo przerysowuje mapę światowej gospodarki i kształtuje sektor energetyczny przyszłości” – powiedziała wiceminister energii Daiva Garbaliauskaitė podczas prezentacji studium rozwoju wodoru. 

Wiceminister podkreśliła również, że dzięki stworzeniu możliwości produkcji wodoru, system przesyłu gazu może stać się główną siecią transportu zielonego wodoru w regionie i na samej Litwie. Zalecają to również eksperci, którzy przeprowadzili studium – według nich operator systemu przesyłowego gazu Amber Grid powinien rozwinąć sieć wodorową na Litwie i przygotować się do transportu nadwyżek energii do centrów zapotrzebowania na wodór w Europie, co pozwoli na dekarbonizację przemysłu. 

Podczas zdalnego spotkania przedstawiciele ministerstwa przedstawili główne kierunki rozwoju sektora wodorowego oraz inwestycje niezbędne do osiągnięcia celów, a eksperci, którzy przeprowadzili badanie, przedstawili 14 rekomendacji, które Litwa powinna wdrożyć do 2030 r., aby stworzyć gospodarkę wodorową. Zalecenia te obejmują nie tylko opracowanie krajowej strategii wodorowej, ale także przyspieszony rozwój projektów pilotażowych i tworzenie dolin wodorowych obok głównych ośrodków przemysłowych planujących wykorzystanie wodoru. 

Eksperci zasugerowali również, aby Litwa zaczęła mieszać wodór z gazem ziemnym w systemie gazowniczym, a jednocześnie zaczęła rozwijać kompetencje w dziedzinie wodoru, określać warunki i instrukcje bezpiecznego stosowania wodoru itd. 

Technologia wodorowa na Litwie jest związana głównie z wykorzystaniem wodoru w przemyśle nawozowym, rafinacji ropy naftowej, w sektorze transportu pasażerskiego i towarowego, a także w transporcie morskim i kolejowym. Dlatego też technologia ta jest obecnie uważana za kluczowy element systemu energetycznego przyszłości i jest jednym z najbardziej obiecujących sposobów przeciwdziałania zmianom klimatu. Ponadto udane zastosowanie wodoru na rynku pomogłoby zmniejszyć zależność Litwy od importu ropy naftowej i gazu ziemnego – cel ten będzie realizowany w ramach Narodowej Strategii Niezależności Energetycznej. 

W trakcie spotkania zaprezentowano prognozy wyników, które mają wynikać z pomyślnego rozwoju wodoru. Aby osiągnąć założone cele, planuje się zmniejszenie emisji dwutlenku węgla o 5,8 mln ton oraz stworzenie prawie 1,4 tys. nowych miejsc pracy do 2050 r. 

Przewiduje się również, że w okresie 2025–2050 największe zapotrzebowanie na technologie wodorowe będzie w sektorach: przemysłowym, transportowym oraz energii elektrycznej i cieplnej. Planuje się również, że do 2030 r. w pięciu głównych miastach Litwy 1% transportu ciężkiego i 25% transportu publicznego będzie wykorzystywać wodór jako paliwo. Jeśli Litwa osiągnie te wyniki, Unia Europejska zbliży się do celu, jakim jest stanie się pierwszym neutralnym klimatycznie kontynentem na świecie do 2050 r. 

Na podstawie spostrzeżenia z tego badania do jesieni planowane jest opracowanie i koordynacja ze wszystkimi zainteresowanymi stronami przepisów krajowych, wytycznych dotyczących rozwoju litewskiego systemu wodorowego oraz planu działania do 2030 r. W tym okresie oczekuje się również umożliwienia zaopatrzenia Europy w zasoby wodoru poprzez 5 korytarzy międzynarodowych. 

Po dokonaniu oceny potrzeb, w zakresie infrastruktury paliwowej, wstępne obliczenia wskazują, że rozwój wodoru na Litwie do 2030 r. będzie wymagał 994 mln EUR inwestycji, które mają pochodzić z sektora publicznego i prywatnego. 

Litewska Platforma Wodorowa została utworzona 30 listopada 2020 r., kiedy to Minister Energii podpisał umowę o współpracy z 19 stowarzyszeniami biznesowymi i przedsiębiorstwami. Realizując rozwój sektora wodorowego w kraju, platforma ta jednoczy przedstawicieli litewskich instytucji badawczych, biznesu i sektora publicznego.