Dzieci, które dzwonią lub piszą na Linię Praw Dziecka, często interesują się nie tylko tym, jak rozwiązać problemy w domu, ale dzielą się także wyzwaniami w relacjach z rówieśnikami. Jednym z największych zmartwień dzieci i młodzieży są trudności w znalezieniu przyjaciół, konflikty z nimi i strach przed ich utratą. Obrońcy praw dziecka zapytali członkinię Stowarzyszenia Psychologów, psychoterapeutkę Marinę Guptor, jak pomóc dzieciom w tych sprawach.
Zdaniem obrońcy praw dziecka Kasparasa Tarčevskisa dla każdego dziecka ważne jest znalezienie przyjaciół, osób o podobnych poglądach, z którymi może miło spędzać czas wolny. „Oczywiście wszystkie dzieci są różne i nie każdemu łatwo jest nawiązywać kontakty, tworzyć silne przyjaźnie. Takie trudności mogą ranić dziecko lub nastolatka” –wskazuje Tarčevskis.
Marina Guptor, członkini Litewskiego Stowarzyszenia Psychologów, zauważa, że samotność dotyka w dzisiejszych czasach wielu ludzi: „Dzisiaj zjawisko samotności jest powszechne, a kwestia znalezienia przyjaciół jest ważna już w okresie przedszkolnym. Prawdopodobnie wszyscy się zgodzą, że jesteśmy bardzo różni, nasze potrzeby komunikacyjne są bardzo różne, a umiejętności nawiązywania kontaktów każdego z nas są inne. Niektóre dzieci znajdują przyjaciół już w przedszkolu, innym dzieciom przychodzi to trudniej, mają jednego lub dwóch przyjaciół, a czasami zdarzają się okresy, gdy nie mają żadnego przyjaciela. A rodzice się niepokoją, czy jest to problem, jak go rozwiązać, jak pomóc dziecku”.
Wsparcie rodziny może pomóc w poszukiwaniu przyjaciół
Kasparas Tarčevskis twierdzi, że nie ma znaczenia, czy dziecko ma wielu przyjaciół, czy tylko jednego lub kilku. Najważniejsze jest samopoczucie dziecka. Jeśli czuje się ono dobrze, mając kilku przyjaciół, wszystko jest w porządku. Jednak gdy zauważymy, że dziecko lub nastolatek czuje się samotny, nie kontaktuje się z żadnymi rówieśnikami, warto porozmawiać i zaoferować pomoc.
Zdaniem Guptor jeśli podczas rozmowy z ust dziecka padają takie frazy jak: „chcę mieć przyjaciół”, „nie wiem, jak się zaprzyjaźnić”, „nie potrafię”, „nie udaje mi się”, to jest to dobra okazja, aby pomyśleć, jak możemy pomóc naszemu dziecku.
„Dzieci, i nie tylko dzieci, ale także dorośli, boją się odrzucenia, dręczenia i często wybierają nienarażanie się oraz unikanie szukania przyjaciół. Dlatego rodzice ze swojej strony mogliby zrobić trzy zasadnicze rzeczy: rozwijać umiejętności społeczne dziecka, zachęcać do wspólnych zajęć, kółek zainteresowań, w których można spotkać rówieśników oraz budować pewność siebie dziecka” – radzi psycholożka.
Najsilniejsze przyjaźnie tworzą się poprzez bezpośredni kontakt
Najważniejsza według ekspertki jest bezpośrednia komunikacja i wspólne zainteresowania. Często współczesne dzieci, nie wiedząc od czego zacząć rozmowę, wybierają komunikację przez Internet. Niestety taka forma komunikacji choć jest łatwiejsza, nie rozwija umiejętności społecznych, a ostatecznie, gdy zachodzi potrzeba bezpośredniej komunikacji, pojawia się tylko więcej niepokoju i braku pewności siebie.
„Rzeczywiście nie wszystkim ludziom się podobamy, nie ze wszystkimi możemy nawiązać bliższą relację, nie każdy nam się podoba i jest to zupełnie normalne. Dlatego zachęta rodziców do nawiązywania przyjaźni, wsparcie, pomoc dziecku w odkrywaniu swoich mocnych stron, zachęci dziecko do większej odwagi” – mówi Guptor.
Jednym z najskuteczniejszych sposobów na znalezienie przyjaciół jest uczęszczanie na zajęcia dodatkowe, ponieważ łączą one dzieci i młodzież pod względem wspólnych tematów, celów i zainteresowań. Oczywiście nie mniej ważne jest to, aby dziecku podobały się zajęcia, na które uczęszcza.
Przyjaźń powinna kształtować
Mimo wszystko, jak mówią obrońcy praw dziecka, bardzo często to właśnie pragnienie posiadania przyjaciół i chęć przypodobania się młodzieży prowadzi do złych wyborów. „Pojawienie się niektórych szkodliwych nawyków, na przykład spożywanie alkoholu, palenie, czasami nawet używanie substancji psychotropowych, narkotyków, dzieci wiązały z tym, że po prostu chciały dopasować się do grupy przyjaciół. Albo widziały, że ich przyjaciele korzystali z używek czy alkoholu” – zauważa Tarčevskis.
Chęć dopasowania się do grupy jest zrozumiała i naturalna, jednak obowiązkiem rodziców jest nadzorowanie, aby dane środowisko nie sprowadziło ich pociechy na manowce. Ważne jest doradzanie dziecku, nastolatkowi, aby nie ulegał presji rówieśników oraz służenie pomocą w znalezieniu przyjaciół, którzy sprawią, że stanie się on lepszym człowiekiem. Młody człowiek nie zawsze ma wystarczające doświadczenie życiowe, aby zrozumieć, co jest dobre, a co nie.
Obrońcy Praw Dziecka zachęcają, aby w razie pytań dzwonić pod bezpłatny numer telefonu: 0 800 10 800. Można też napisać wiadomość w oknie czatu na stronie internetowej vaikoteises.lrv.lt. Zgłoszenia o naruszeniu praw dziecka można dokonać w najbliższym wydziale ochrony praw dziecka, wypełniając formularz na stronie internetowej służby lub dzwoniąc pod numer 112.
