Debata parlamentarna - cz. 3. Stanowisko Litwy w sprawie sytuacji na Białorusi

W 3. części debaty parlamentarnej organizowanej przez TVP Wilno przybyli przedstawiciele partii politycznych, biorących udział w wyborach, odpowiadali na pytanie: Jaką strategię polityczną wobec sytuacji na Białorusi powinna obrać Litwa i inne kraje regionu, a jakie stanowisko zająć wobec Rosji?

Arvydas Balčius z partii „Droga Odwagi“ mówiąc o kontekście białoruskim, powiedział, że sytuacja nie jest zadowalająca. Zwrócił uwagę, że w celu polepszenia stosunków polsko-białoruskich „należy wrócić do stosunków dobro sąsiedzkich i tradycji”.

Zdaniem Eweliny Dobrowolskiej z Partii Wolności podstawowym kryterium, którym Litwa musi się kierować w sprawie sytuacji na Białorusi jest ochrona praw człowieka oraz zwierzchnictwo demokracji. Litwa ze względu na swoje położenie geograficzne jest strategicznym krajem i “nie powinniśmy ustępować ze względu na wartości”.

Justas Džiugelis
z Związku Ojczyzny-Litewskich Chrześcijańskich Demokratów zaznaczył, że Litwa była liderem w kontekście Unii Europejskiej pomagając mieszkańcom na Białorusi. Litwa jest na właściwym tropie, pewne problemy w kontekście Białorusi zostały rozwiązane i “musimy nadal ściśle współpracować z opozycją białoruską, aby zwalczyć dyktatora”.

Valdas Tutkus z Litewskiej Socjaldemokratycznej Partii Pracy powiedział, że kryzys na Białorusi jest dla Litwy bardzo aktualny. Zaznaczył, że przed 30 laty Litwa tak samo walczyła z okupantem. Obecnie rząd podejmuje właściwe kroki w sprawie Białorusi, opierając się na kwestiach moralności i zrozumienia sąsiadów.

Tomas Pačėsas twierdzi, że polityka prowadzona przez Litwę różni się od kontekstu europejskiego. Zdaniem przedstawiciela partii „Litwa dla Wszystkich”, Litwa powinna działać tak, „by nie mieć wiecznych wrogów i wiecznych przyjaciół, ale by mieć wieczne interesy”. Dodał, że obecne stosunki polityczne Litwy przeszkadzają w rozwoju gospodarczym kraju.

„Klucz do demokratyzacji Rusi i Białorusi znajduje się na Ukrainie” – powiedział Tomas Tomilinas, przedstawiciel Litewskiego Związku Chłopów i Zielonych. Jego zdaniem od tego, jak będzie rozwijała się sytuacja na Ukrainie zależy rozwój demokracji w krajach wschodnich. Podkreślił, że Litwa i Polska powinny przedstawić, że mają dobre reformy społeczne, ale nie należy straszyć społeczeństwa Białorusi, że zostaną sprywatyzowane przedsiębiorstwa.

„Nikt nie będzie dyskutował, że te wybory były nieuczciwe. Jednak musimy pamiętać, że to Bóg wyznacza sąsiadów i musimy z tymi sąsiadami podtrzymywać jakieś relacje” – powiedział Jonas Viesulas z Związku Chrześcijańskiego. Zdaniem polityka pozycja Litwy w stosunkach zagranicznych jest słaba, służby litewskie dość słabo reagują na przyjazd przedstawicielki opozycji S. Cichanouskiej, dlatego „nie wiemy czyj to jest projekt – rosyjski czy demokratyczny”.

„Wywalczyliśmy niepodległość 30 lat temu. Wartości demokratyczne, które są dla nas bardzo ważne powinny być przestrzegane również w naszej polityce międzynarodowej” – powiedział Vaidas Navickas. Przedstawiciel Litewskiej Partii Socjaldemokratycznej podkreślił, że w stosunkach z Rosją i Białorusią Litwa powinna opierać się na prawie międzynarodowym, prawie człowieka i wartościach demokratycznych. Dodał, że Litwie brakuje dyplomacji, kraj powinien bardziej współpracować z Unią Europejską.

"Litwa i Polska działają razem. Jest to bardzo ważny głos w UE" - zauważył Arturas Zuokas z partii Wolność i Sprawiedliwość. Polityk zauważył, że Litwa i inne państwa europejskie poparły zakup dronów dla Białorusi. Uważa też, że Polska musi się zwrócić do KE, aby te programy były zrewidowane i reżim białoruski nie otrzymywał innego wsparcia.

Nendrė Černiauskienė z Litewskiej Partii Ludowej wspomniała o wskaźnikach gospodarczych i grze ekonomicznej, którą prowadzą duże kraje. Zauważyła, że mały biznes umiera i trudno będzie go odżywiać, dlatego kandydatka uważa, że Litwa powinna odróżniać politykę narodu od polityki państwa.

Povilas Gylys
z Partii Centrum-Narodowcy zauważył, że na Białorusi trwają procesy rewolucyjne i ważne jest, aby uniknąć wojny domowej. "My czasami pierwsi robimy jakieś kroki, nie czekając na decyzję UE. Dlatego uważam, że warto zaczekać na całą rodzinę i dopiero później podejmować decyzję" - powiedział. Uważa on, że Litwa ma dbać o interesy krajowe i demokratyczne sąsiedztwo.

"Zawsze opowiadaliśmy się przeciwko przemocy i naruszeniu praw człowieka" - powiedział Jarosław Narkiewicz, przedstawiciel AWPL-ZChR. Przytoczył sondaż, w którym 50 proc. obywateli Litwy stwierdziło, że litewskie działania mogą być niekorzystne dla Litwy. Zaznaczył, że państwo musi współżyć pokojowo i w dobrej wierze z krajami sąsiedzkimi.

Kandydat Związku Solidarności Pokoleń - Zjednoczenie na rzecz Litwy Saulius Lapėnas negatywnie ocenia działania Litwy na Białorusi. Polityk uważa, że państwo musi posiadać warunki i układy pokojowe z sąsiadami i nie powinno narzucać własnego porządku.

Edita Rudelienė
z Ruchu Liberałów Republiki Litewskiej uważa, że Litwa powinna mieć lepsze relacje z mieszkańcami Białorusi i liderami opozycji, lecz nie politykami. Dodała, że doskonale rozumie jak ważne jest wsparcie sąsiadów i w związku z tymi powinno więcej rozmawiać się z innymi krajami Unii Europejskiej.

Kandydat Litewskiej Partii Zielonych Remigijus Lapinskas podkreślił, że sąsiadem Litwy jest naród, a nie reżim. Polityk pozytywnie ocenił działania Litwy i Polski oraz zaznaczył, że relacje te powinny być stałe.

Alicija Ščerbaitė z Partii Pracy uważa, że Litwa powinna pomagać i doradzać Białorusinom, jednak nie ma prawa formowania rezultatu. Dodała również, że nie należy drażnić reżimu sąsiada.
W debacie udział wzięli:
1 ARVYDAS BALČIUS „Droga Odwagi“ („Drąsos kelias”)

2 ARTŪRAS ZUOKAS „Wolność i Sprawiedliwość” („Laisvė ir teisingumas”)

3 EVELINA DOBROVOLSKA /EWELINA DOBROWOLSKA/ Partia Wolności („Laisvės partija” )

4 NENDRĖ ČERNIAUSKIENĖ Litewska Partia Ludowa („Lietuvos Liaudies Partija”)

5 JUSTAS DŽIUGELIS Związek Ojczyzny – Litewscy Chrześcijańscy Demokraci („Tėvynės sąjunga - lietuvos krikščionys demokratai”)

6 POVILAS GYLYS Partia Centrum-Narodowcy („CENTRO PARTIJA – TAUTININKAI”)

7 brak przedstawiciela

8 JAROSLAV NARKEVIČ /JAROSŁAW NARKIEWICZ / Akcja Wyborcza Polaków na Litwie – Związek Chrześcijańskich Rodzin („LIETUVOS LENKŲ RINKIMŲ AKCIJA - KRIKŠČIONIŠKŲ ŠEIMŲ SĄJUNGA”)

9 VALDAS TUTKUS Litewska Socjaldemokratyczna Partia Pracy („LIETUVOS SOCIALDEMOKRATŲ DARBO PARTIJA”)

10 SAULIUS LAPĖNAS Związek Solidarności Pokoleń – Zjednoczenie na rzecz Litwy („KARTŲ SOLIDARUMO SĄJUNGA - SANTALKA LIETUVAI”)

11 TOMAS PAČĖSAS „Litwa dla Wszystkich” („Lietuva visų”)

12 EDITA RUDELIENĖ Ruch Liberałów Republiki Litewskiej („LIETUVOS RESPUBLIKOS LIBERALŲ SĄJŪDIS”)

13 TOMAS TOMILINAS Litewski Związek Chłopów i Zielonych („LIETUVOS VALSTIEČIŲ IR ŽALIŲJŲ SĄJUNGA”)

14 REMIGIJUS LAPINSKAS Litewska Partia Zielonych („LIETUVOS ŽALIŲJŲ PARTIJA”)

15 JONAS VIESULAS Związek Chrześcijański („KRIKŠČIONIŲ SĄJUNGA”)

16 ALICIJA ŠČERBAITĖ Partia Pracy („DARBO PARTIJA”)

17 VAIDAS NAVICKAS Litewska Partia Socjaldemokratyczna („Lietuvos socialdemokratų partija”)

Więcej na ten temat