Specjalna Służba Śledcza (STT), która przeprowadziła antykorupcyjną ocenę szczepień przeciwko COVID-19, oświadczyła w piątek, że szczepienia nie są odpowiednio kontrolowane.
„Wiele placówek opieki zdrowotnej zaangażowanych w proces szczepień nie podlega Ministerstwu Zdrowia, co w opinii STT utrudnia sprawną i płynną organizację tego procesu” - powiedziała Rūta Kaziliūnaitė, zastępca dyrektora STT.
„Taka kwestia o znaczeniu państwowym powinna być maksymalnie scentralizowana, zostawiając jak najmniej miejsca na interpretację. W oczekiwaniu na większe zaufanie społeczne podczas pandemii, warunki wstępne dla ryzyka korupcji powinny zostać zmniejszone, a STT będzie współpracować, aby to osiągnąć” - powiedziała.
Według STT proces szczepień nie jest wystarczająco kontrolowany.
„Mimo, że władze lokalne zostały poinstruowane, aby wyznaczyć miejskiego koordynatora ds. szczepień przeciwko COVID-19 oraz placówki opieki zdrowotnej organizującej szczepienia na terenie samorządu, żadne dokumenty nie wyszczególniają funkcji tych koordynatorów, mechanizmu kontroli i odpowiedzialności za jej realizację” - czytamy w raporcie.
Według służby placówki ochrony zdrowia nie są zobowiązane do koordynowania zgłoszeń zapotrzebowania na szczepionki z miejskim koordynatorem szczepień, przychodnią ratunkową (ESSC) lub innymi podmiotami odpowiedzialnymi za zarządzanie sytuacją ekstremalną lub sprawną organizację szczepień.
Według STT nie jest uzasadniane również zapotrzebowanie szczepionek przez placówki.
Ośrodki szczepień ESSC składają wnioski o szczepionkę przeciwko COVID-19, które wskazują liczbę osób, które mają być zaszczepione, ale nie są zobowiązane do dostarczania list pacjentów, którzy mają zostać zaszczepieni, danych na poparcie ich priorytetyzacji lub innych informacji w celu ustalenia ilości i zapotrzebowania na szczepionkę.
Nie gwarantuje się również identyfikowalności użycia szczepionki.
„Nie ma regulacji dotyczących procedury i czasu, zanim osoby znajdujące się na listach priorytetowych zostaną poinformowane o możliwości szczepień, o tym, jak zmieniają się listy, jeśli nie chcą lub nie mogą być zaszczepione w określonym czasie i kto w takich przypadkach otrzyma już zamówione szczepionki” – twierdzi STT.
„Należy również zauważyć, że nie ma wystarczającej identyfikowalności użycia szczepionki i nie ma kontroli nad jej użyciem” - czytamy w raporcie.
Stwierdza również, że obecny system pozwala na szeroką interpretację dotyczącą tego kto może zostać zaszczepiony.
Zgodnie z obowiązującą procedurą, w przypadku braku możliwości zaszczepienia osób znajdujących się na liście rezerwowej pozostałymi rozcieńczonymi dawkami szczepionki w wyznaczonym terminie, placówki medyczne muszą przestrzegać kryterium racjonalności i wykorzystać wszystkie dawki w wyznaczonym terminie, szczepiąc osoby które są niżej na liście priorytetowej, które już znajdują się w miejscu szczepień lub mogą natychmiast przybyć na miejsce.
W opinii służby placówki medyczne stwarzają w ten sposób możliwość zaszczepienia dowolnej osoby ze względu na brak możliwości szczepienia osób z ustalonych list.
Ponadto nie ma przepisów dotyczących rozpatrywania przypadków, w których nie ma „możliwości” szczepienia, oraz informacji o możliwości szczepienia „już obecnego na miejscu szczepienia lub osób, które mogą przybyć w trybie pilnym”.
Według STT nie zapobiega się również możliwych nadużyć.
STT proponuje Ministerstwu uszczegółowienie procedury przygotowania do szczepień oraz procedury sporządzania priorytetowych list osób, które mają być zaszczepione.
Zaleca się również przygotowanie rekomendacji dla władz samorządowych, w celu uszczegółowienia aspektów odpowiedzialności za niewykonanie lub nienależyte wykonanie obowiązków, wyeliminowania aspektów ryzykownych z antykorupcyjnego punktu widzenia oraz niepewności prawnych.
STT proponuje między innymi publikowanie szczegółowych danych o wyznaczonych w samorządach podmiotach odpowiedzialnych, ich funkcjach, organizacji szczepień i ich wynikach.
„Według specjalistów ds. Zapobiegania korupcji STT, scentralizowany system kontroli szczepień, ujednolicony system informacyjny, który gromadziłby wszystkie informacje związane ze szczepieniami, jasno określone obowiązki, pomogłyby zmniejszyć ryzyko korupcji” - czytamy w raporcie.
Ministerstwo powinno poinformować STT w ciągu dwóch miesięcy od daty otrzymania wyniku oceny antykorupcyjnej o tym, w jaki sposób uwagi i sugestie zawarte w podsumowaniu oceny antykorupcyjnej zostały lub zostaną uwzględnione.
W ramach oceny procesu szczepień COVID-19 specjaliści ds. Zapobiegania korupcji STT dokonają również przeglądu lokalnych przepisów w tym obszarze.
Ocena antykorupcyjna procesu szczepień została przeprowadzona po tym, jak stało się jasne, że osoby w niektórych placówkach leczenia mogły zostać zaszczepione przeciwko COVID-19 z naruszeniem ustalonych procedur.
„Taka kwestia o znaczeniu państwowym powinna być maksymalnie scentralizowana, zostawiając jak najmniej miejsca na interpretację. W oczekiwaniu na większe zaufanie społeczne podczas pandemii, warunki wstępne dla ryzyka korupcji powinny zostać zmniejszone, a STT będzie współpracować, aby to osiągnąć” - powiedziała.
Według STT proces szczepień nie jest wystarczająco kontrolowany.
„Mimo, że władze lokalne zostały poinstruowane, aby wyznaczyć miejskiego koordynatora ds. szczepień przeciwko COVID-19 oraz placówki opieki zdrowotnej organizującej szczepienia na terenie samorządu, żadne dokumenty nie wyszczególniają funkcji tych koordynatorów, mechanizmu kontroli i odpowiedzialności za jej realizację” - czytamy w raporcie.
Według służby placówki ochrony zdrowia nie są zobowiązane do koordynowania zgłoszeń zapotrzebowania na szczepionki z miejskim koordynatorem szczepień, przychodnią ratunkową (ESSC) lub innymi podmiotami odpowiedzialnymi za zarządzanie sytuacją ekstremalną lub sprawną organizację szczepień.
Według STT nie jest uzasadniane również zapotrzebowanie szczepionek przez placówki.
Ośrodki szczepień ESSC składają wnioski o szczepionkę przeciwko COVID-19, które wskazują liczbę osób, które mają być zaszczepione, ale nie są zobowiązane do dostarczania list pacjentów, którzy mają zostać zaszczepieni, danych na poparcie ich priorytetyzacji lub innych informacji w celu ustalenia ilości i zapotrzebowania na szczepionkę.
Nie gwarantuje się również identyfikowalności użycia szczepionki.
„Nie ma regulacji dotyczących procedury i czasu, zanim osoby znajdujące się na listach priorytetowych zostaną poinformowane o możliwości szczepień, o tym, jak zmieniają się listy, jeśli nie chcą lub nie mogą być zaszczepione w określonym czasie i kto w takich przypadkach otrzyma już zamówione szczepionki” – twierdzi STT.
„Należy również zauważyć, że nie ma wystarczającej identyfikowalności użycia szczepionki i nie ma kontroli nad jej użyciem” - czytamy w raporcie.
Stwierdza również, że obecny system pozwala na szeroką interpretację dotyczącą tego kto może zostać zaszczepiony.
Zgodnie z obowiązującą procedurą, w przypadku braku możliwości zaszczepienia osób znajdujących się na liście rezerwowej pozostałymi rozcieńczonymi dawkami szczepionki w wyznaczonym terminie, placówki medyczne muszą przestrzegać kryterium racjonalności i wykorzystać wszystkie dawki w wyznaczonym terminie, szczepiąc osoby które są niżej na liście priorytetowej, które już znajdują się w miejscu szczepień lub mogą natychmiast przybyć na miejsce.
W opinii służby placówki medyczne stwarzają w ten sposób możliwość zaszczepienia dowolnej osoby ze względu na brak możliwości szczepienia osób z ustalonych list.
Ponadto nie ma przepisów dotyczących rozpatrywania przypadków, w których nie ma „możliwości” szczepienia, oraz informacji o możliwości szczepienia „już obecnego na miejscu szczepienia lub osób, które mogą przybyć w trybie pilnym”.
Według STT nie zapobiega się również możliwych nadużyć.
STT proponuje Ministerstwu uszczegółowienie procedury przygotowania do szczepień oraz procedury sporządzania priorytetowych list osób, które mają być zaszczepione.
Zaleca się również przygotowanie rekomendacji dla władz samorządowych, w celu uszczegółowienia aspektów odpowiedzialności za niewykonanie lub nienależyte wykonanie obowiązków, wyeliminowania aspektów ryzykownych z antykorupcyjnego punktu widzenia oraz niepewności prawnych.
STT proponuje między innymi publikowanie szczegółowych danych o wyznaczonych w samorządach podmiotach odpowiedzialnych, ich funkcjach, organizacji szczepień i ich wynikach.
„Według specjalistów ds. Zapobiegania korupcji STT, scentralizowany system kontroli szczepień, ujednolicony system informacyjny, który gromadziłby wszystkie informacje związane ze szczepieniami, jasno określone obowiązki, pomogłyby zmniejszyć ryzyko korupcji” - czytamy w raporcie.
Ministerstwo powinno poinformować STT w ciągu dwóch miesięcy od daty otrzymania wyniku oceny antykorupcyjnej o tym, w jaki sposób uwagi i sugestie zawarte w podsumowaniu oceny antykorupcyjnej zostały lub zostaną uwzględnione.
W ramach oceny procesu szczepień COVID-19 specjaliści ds. Zapobiegania korupcji STT dokonają również przeglądu lokalnych przepisów w tym obszarze.
Ocena antykorupcyjna procesu szczepień została przeprowadzona po tym, jak stało się jasne, że osoby w niektórych placówkach leczenia mogły zostać zaszczepione przeciwko COVID-19 z naruszeniem ustalonych procedur.
źródło: ŁC/BNS, fot. BNS/15min.lt/Erikas Ovčarenko
Więcej na ten temat
