Mamy prawo do ogromnej dumy i satysfakcji, że jesteśmy depozytariuszami tego tak wspaniałego wielkiego dobra, jakim jest Konstytucja 3 Maja. To chluba i zaszczyt, ale także i wielkie zobowiązanie - powiedział w poniedziałek w Sejmie prezydent Andrzej Duda.
W poniedziałek w 230. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja odbywa się uroczyste zgromadzenia Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej oraz Sejmu Republiki Litewskiej z udziałem m.in. prezydentów Polski i Litwy.
„Jesteśmy dziedzicami wielkiego i w znaczącej mierze wyjątkowego dzieła: wyprzedzając o kilka miesięcy pierwszą konstytucję francuską, nasza ustawa rządowa była mądrym połączeniem idei europejskiego Oświecenia oraz naszej własnej wielowiekowej tradycji republikanizmu. Była wyrazem unikatowej kultury politycznej, która do dziś składa się na nasze duchowe DNA, na naszą tożsamość: kultury obywatelskiej wolności, której tak bardzo brakowało ówcześnie w wielu państwach zachodniej Europy, rządzonych przez absolutnych monarchów i ich biurokrację” - mówił prezydent Duda.
Wskazywał, że najważniejszym celem konstytucji było umocnienie obywatelskiej wolności i jej poszerzenie na stan mieszczański, a jednocześnie wzmocnienie rządności i sprawności państwa, aby ochronić jego niepodległość, zagrożoną przez sąsiednie imperia. Dlatego - zwracał uwagę - większe uprawnienia otrzymała władza wykonawcza, zniesione zostało liberum veto i otwarto drogę do budowy nowoczesnego narodu, a właściwie kilku współtworzących Rzeczpospolitą narodów.
Prezydent mówił, że dowodzi tego dopełniający dzieła konstytucji wydany w październiku 1791 r. akt Zaręczenia Wzajemnego Obojga Narodów.
„To piękne, symboliczne miano. Zaręczenie oznacza upewnienie, gwarancję, a jednocześnie wprost nawiązuje do aktu zaręczeń, który nieodłącznie kojarzy się z bliskością, zaufaniem i miłością dwojga osób wybierających siebie nawzajem na zawsze” - dodał.
„W tym akcie zaręczenia stanowiącym istotny filar ustrojowy Rzeczypospolitej, Korona i Litwa potwierdzały swój związek i udzielały sobie nawzajem gwarancji. Akt ten wychodził naprzeciw oczekiwaniu elity politycznej Wielkiego Księstwa Litewskiego, by zaznaczyć równość Polaków i Litwinów w ich odnowionym państwie. Twórcy konstytucji pokazali w ten sposób umiejętność - tak potrzebną i dzisiaj - budowania jedności bez niszczenia wielości, tworzenia wspólnoty opartej na fundamencie kompromisu” - mówił Andrzej Duda.
„Świętujmy jubileusz uchwalenia Konstytucji 3 Maja w imię pamięci, a zarazem w imię przyszłości. Jedno bezpośrednio wiąże się z drugim. Pamięć bowiem, dumna, wierna, a także rozumiejąca, pozwala wyciągać wnioski, jest wielką siłą. Daje nam ona poczucie zakorzenienia, tożsamości oraz ugruntowaną na doświadczeniach mocną wiedzę, czego chcemy, a czego nie chcemy. Pamięć służy pomyślnej i przemyślanej przyszłości” - oświadczył prezydent.
Zaznaczył, że chcemy pamiętać, że Konstytucja 3 Maja i jej historyczna spuścizna to wspaniała, inspirująca opowieść, przede wszystkim o energii witalnej, o aktywizmie, o zdolności do samonaprawy, o poczuciu odpowiedzialności za dobro wspólne.
„Jest to również opowieść o potędze wspólnoty i potędze zgody narodowej (...). Jest to zarazem opowieść o sile wolności, praworządności i demokracji” - dodał.
„Jesteśmy dziedzicami wielkiego i w znaczącej mierze wyjątkowego dzieła: wyprzedzając o kilka miesięcy pierwszą konstytucję francuską, nasza ustawa rządowa była mądrym połączeniem idei europejskiego Oświecenia oraz naszej własnej wielowiekowej tradycji republikanizmu. Była wyrazem unikatowej kultury politycznej, która do dziś składa się na nasze duchowe DNA, na naszą tożsamość: kultury obywatelskiej wolności, której tak bardzo brakowało ówcześnie w wielu państwach zachodniej Europy, rządzonych przez absolutnych monarchów i ich biurokrację” - mówił prezydent Duda.
Wskazywał, że najważniejszym celem konstytucji było umocnienie obywatelskiej wolności i jej poszerzenie na stan mieszczański, a jednocześnie wzmocnienie rządności i sprawności państwa, aby ochronić jego niepodległość, zagrożoną przez sąsiednie imperia. Dlatego - zwracał uwagę - większe uprawnienia otrzymała władza wykonawcza, zniesione zostało liberum veto i otwarto drogę do budowy nowoczesnego narodu, a właściwie kilku współtworzących Rzeczpospolitą narodów.
Prezydent mówił, że dowodzi tego dopełniający dzieła konstytucji wydany w październiku 1791 r. akt Zaręczenia Wzajemnego Obojga Narodów.
„To piękne, symboliczne miano. Zaręczenie oznacza upewnienie, gwarancję, a jednocześnie wprost nawiązuje do aktu zaręczeń, który nieodłącznie kojarzy się z bliskością, zaufaniem i miłością dwojga osób wybierających siebie nawzajem na zawsze” - dodał.
„W tym akcie zaręczenia stanowiącym istotny filar ustrojowy Rzeczypospolitej, Korona i Litwa potwierdzały swój związek i udzielały sobie nawzajem gwarancji. Akt ten wychodził naprzeciw oczekiwaniu elity politycznej Wielkiego Księstwa Litewskiego, by zaznaczyć równość Polaków i Litwinów w ich odnowionym państwie. Twórcy konstytucji pokazali w ten sposób umiejętność - tak potrzebną i dzisiaj - budowania jedności bez niszczenia wielości, tworzenia wspólnoty opartej na fundamencie kompromisu” - mówił Andrzej Duda.
„Świętujmy jubileusz uchwalenia Konstytucji 3 Maja w imię pamięci, a zarazem w imię przyszłości. Jedno bezpośrednio wiąże się z drugim. Pamięć bowiem, dumna, wierna, a także rozumiejąca, pozwala wyciągać wnioski, jest wielką siłą. Daje nam ona poczucie zakorzenienia, tożsamości oraz ugruntowaną na doświadczeniach mocną wiedzę, czego chcemy, a czego nie chcemy. Pamięć służy pomyślnej i przemyślanej przyszłości” - oświadczył prezydent.
Zaznaczył, że chcemy pamiętać, że Konstytucja 3 Maja i jej historyczna spuścizna to wspaniała, inspirująca opowieść, przede wszystkim o energii witalnej, o aktywizmie, o zdolności do samonaprawy, o poczuciu odpowiedzialności za dobro wspólne.
„Jest to również opowieść o potędze wspólnoty i potędze zgody narodowej (...). Jest to zarazem opowieść o sile wolności, praworządności i demokracji” - dodał.
źródło: asr/PAP, fot. PAP/Mateusz Marek
Więcej na ten temat
