Cmentarz Bernardyński leży na wzgórzu blisko starego miasta, w obrębie dzielnicy Zarzecze. Chociaż nekropolia ta jest rzadziej odwiedzana od cmentarza na Rossie, warta jest uwagi ze względu na swoją historię i zachwycające krajobrazy.
Historia
Zachować od zapomnienia
Cmentarz Bernardyński powstał 25 lutego 1810 r; zaprojektował go Józef Poussier. Od samego początku chowano tu osoby zasłużone, przede wszystkim intelektualistów. Oficjalnie cmentarz zamknięto dla pochówków w latach 90 i wpisano na listę obiektów zabytkowych. Co ciekawe, pierwotnie znajdował się on przy kościele św. Anny.
Teraz nekropolia tworzy nieregularny i malowniczy układ parkowy, wypełniony swobodnie usytuowanymi nagrobkami.
Obecnie Cmentarz Bernardyński zajmuje obszar ponad 15 ha.
Miejsce spoczynku
Pagórkowy teren porośnięty drzewami oraz stara brama z dzwonnicą dodają cmentarzowi swoistego nastroju i uroku.
Spoczywa tu wiele pokoleń wilnian oraz wiele osób zasłużonych dla miasta: profesorowie Uniwersytetu Wileńskiego, artyści, literaci, muzycy, naukowcy, nauczyciele, działacze społeczni i kulturalni, politycy, lekarze, prawnicy, inżynierowie, osoby duchowne, powstańcy styczniowi, wojskowi oraz członkowie znanych wileńskich rodzin.
Swój wieczny spoczynek znaleźli tu m.in. słynni botanicy Józef i Stanisław Jundziłłowie, krytyk literacki Leon Borowski (który jako pierwszy spostrzegł geniusz Adama Mickiewicza), polski matematyk Franciszek Narwojsz, polski malarz Kanuty Rusiecki, ojciec fotografii wileńskiej Józef Czechowicz, fotograf Stanisław Filibert Fleury oraz wiele niezwykle zasłużonych osób, które są nieodłączną częścią historii Wilna.
Obecnie cmentarz jest pod opieką Fundacji Wspierania Współpracy Polsko-Litewskiej im. A. Mickiewicza, Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa oraz rządów Polski i Litwy. Starania tych organizacji umożliwiły odrestaurowanie blisko 150 nagrobków – w tym miejsc spoczynku uczestników powstania styczniowego oraz kadry naukowej Uniwersytetu im. Stefana Batorego (dzisiejszy Uniwersytet Wileński).
Największa część prac została wykonana w 2010 r., kiedy to minęło 200 lat od dnia otwarcia nekropolii.
W utrzymaniu cmentarza pomagają również władze Wilna, które dostarczają funduszy na naprawę ogrodzeń, wzmocnienie skarpy i nagrobków.
Cmentarz Bernardyński szczególnie pięknieje w czasie Zaduszek. Wyglądające niczym dzieła sztuki nagrobki oświetlane są promykami pamięci, a kręte dróżki cmentarne skłaniają do refleksji i zastanowienia się nad historią osób tu pochowanych. Przecież to oni są częścią historii Wilna.
źródło: ET/ RMI, fot. Ewa Przychodska
Więcej na ten temat