Według zeszłorocznego badania Civic Empowerment Index, prawie jedna dziesiąta Litwinów przyczyniłaby się do zarządzania sytuacjami kryzysowymi. Autorzy badania uważają, że jest to znacząca liczba, ale zauważają, że brakuje instytucjonalnych form zaangażowania.
„Sytuacja geopolityczna dyktuje własne zasady (...) Ważne jest, aby zobaczyć, jak nasze społeczeństwo może na to zareagować” – powiedział Mindaugas Degutis, profesor nadzwyczajny na Wydziale Ekonomii i Administracji Biznesu Uniwersytetu Wileńskiego, który we wtorek przedstawił wyniki badania.
W badaniu przeanalizowano, w jaki sposób i w jaki sposób nieuzbrojona ludność zareagowałaby na zagrożenia.
Potencjał istnieje, ale brakuje instytucjonalnego wdrożenia
Około jedna dziesiąta (8,7%) mieszkańców Litwy twierdzi, że gdyby kraj stanął w obliczu kryzysu spowodowanego klęską żywiołową, pandemią lub krajem agresora, zdecydowanie dobrowolnie przyczyniliby się do sytuacji. Prawie 44% twierdzi, że wolałoby to zrobić niż nie. Według badacza fakt, że prawie jedna dziesiąta jest gotowa aktywnie zaangażować się w takie działania, jest dobrym wynikiem.
„Patrząc na tę liczbę, nawet gdyby zgłosiło się tylko 10% populacji, nadal byłaby to ogromna liczba. Ponad 200 000 osób to bardzo duża liczba” – powiedział Degutis.
Około 15% stwierdziło, że w najbliższym czasie nie weźmie udziału w zarządzaniu kryzysowym. Kolejne 15% stwierdziło, że zdecydowanie nie przyczyniłoby się do tego.
Powiedział, że w społeczeństwie jest potencjał, ale problem polega na tym, jak wykorzystać tę intencję i nadać jej znaczenie. Według badania, większość osób, które zamierzają zostać wolontariuszami, najprawdopodobniej zrobi to indywidualnie (34%) lub z rodziną, przyjaciółmi i sąsiadami (33%).
Jednak tylko około jedna na dziesięć osób (11%) chciałaby wesprzeć organizacje pozarządowe, a podobna liczba Powiedział, że w społeczeństwie jest potencjał, ale problem polega na tym, jak wykorzystać tę intencję i nadać jej znaczenie. Według badania, większość osób, które zamierzają zostać wolontariuszami, najprawdopodobniej zrobi to indywidualnie (34%) lub z rodziną, przyjaciółmi i sąsiadami (33%).
Jednak tylko około jedna na dziesięć osób (11%) chciałaby wesprzeć organizacje pozarządowe, a podobna liczba – instytucje publiczne (8%) lub swoje miejsce pracy (10%).
„Albo nie widzimy, albo nie wiemy o tych formach zaangażowania instytucjonalnego, albo być może nie są one oferowane w taki sposób, aby opinia publiczna wyraźnie zrozumiała, że jest to właściwa droga” – kontynuował.
„Być może musimy więcej komunikować na ten temat, tworzyć formularze, aby ci, którzy chcą wnieść swój wkład, byli tego świadomi i mieli pojęcie, jak można to zrobić. Trudno sobie wyobrazić, by indywidualne lub międzyludzkie wysiłki mogły naprawdę wiele zdziałać w skoordynowany i znaczący sposób w tych kryzysowych sytuacjach. Nie ma wątpliwości, że ta instytucjonalizacja i działanie w zorganizowany sposób będą konieczne, jeśli takie sytuacje się pojawią” – powiedział Degutis.
Indeks siły obywatelskiej pokazuje, jak zmienia się uwaga społeczeństwa
Badania nad indeksem siły obywatelskiej opierają się na reprezentatywnych ankietach społecznych przeprowadzonych wśród mieszkańców Litwy. Ankietę na potrzeby badania w 2024 roku przeprowadziło centrum badań opinii publicznej i rynku „VILMORUS” w dniach 7–16 listopada 2024 roku metodą wywiadów bezpośrednich. W badaniu wzięło udział 1000 mieszkańców Litwy w wieku 18–75 lat. Podczas analizy wyniki ankiety zostały dodatkowo zważone pod względem płci i wieku.
Instytut Społeczeństwa Obywatelskiego mierzy litewski Indeks Siły Obywatelskiej od 2007 roku, zgodnie z metodologią opracowaną przez profesorów nadzwyczajnych Rūtę Žiliukaitė, Mindaugasa Degutisa i profesor Ainė Ramonaitė.
Indeks siły obywatelskiej pokazuje, jak zmienia się zainteresowanie społeczeństwa sprawami publicznymi, partycypacja obywatelska i potencjał partycypacji obywatelskiej, postawy ludzi wobec posiadanych przez nich uprawnień obywatelskich oraz ocena przychylności środowiska społecznego dla działań obywatelskich.
Indeks Społeczeństwa Obywatelskiego 2024 został sfinansowany przez Ministerstwo Opieki Społecznej i Pracy Republiki Litewskiej.
