Członkowie rodzin 4 osób, które zginęły w styczniu 1991 r. w Wilnie w wyniku rozprawy wojsk radzieckich z nieuzbrojonymi cywilami, złożyli pozew cywilny przeciwko ówczesnemu przywódcy Związku Radzieckiego Michaiłowi Gorbaczowowi.
Ofiary to: Vidas Maciulevičius, Algimantas Petras Kavoliukas, Virginijus Druskis i Apolinaras Juozas Povilaitis.
„Pozew został złożony w Sądzie Rejonowym dla miasta Wilna w nocy 13 stycznia, w noc, kiedy 31 lat temu ZSRR dokonało szturmu na Litewskie Centrum Radiowo-Telewizyjne i wileńską wieżę telewizyjną” – powiedział w oświadczeniu Robertas Povilaitis, syn jednego z poległych.
Pozew cywilny został wniesiony w imieniu 6 osób, które straciły swoich bliskich 13 stycznia 1991 r.
Zgodnie z oświadczeniem, pozew ma na celu pociągnięcie Gorbaczowa, jako najwyższego rangą urzędnika sowieckiego, do odpowiedzialności za zabójstwa z 13 stycznia.
Skarżący twierdzą, że przedstawili sądowi dowody uzasadniające ich twierdzenie, że Gorbaczow, jako naczelny dowódca sowieckich sił zbrojnych, miał kontrolę nad armią w dniach 11–13 stycznia 1991 r., ale nie podjął kroków, aby zapobiec popełnieniu międzynarodowej zbrodni agresji.
„Bardzo ważne jest, aby osoby odpowiedzialne za zbrodnie wojenne i zbrodnie przeciwko ludzkości zostały pociągnięte do odpowiedzialności” – powiedział Mindaugas Gedeikis, prawnik, który pomagał w przygotowaniu pozwu.
Povilaitis podniósł kwestię odpowiedzialności Gorbaczowa w sprawie karnej z 13 stycznia, w której były radziecki prezydent i głównodowodzący nie został wymieniony jako oskarżony. Podejmowano próby wezwania go na świadka, ale bezskutecznie.
„Głęboko ubolewam nad tym, że prokuratorzy z Prokuratury Generalnej nie mieli odwagi poruszyć kwestii odpowiedzialności karnej ówczesnego prezydenta ZSRR” – oznajmił Povilaitis.
„Dla tych, którzy rozumieją hierarchiczną strukturę Związku Radzieckiego, jest jasne, że 2-dniowe działania sił zbrojnych podległych Ministerstwu Obrony ZSRR, Ministerstwu Spraw Wewnętrznych i Komitetowi Bezpieczeństwa Państwowego nie byłyby możliwe bez zgody Gorbaczowa” – powiedział.
„Proces karny, w którym część organizatorów i sprawców masakry została już skazana, jest bardzo ważny, ale bez oceny odpowiedzialności najwyższego przywódcy sprawiedliwość jest niepełna”.
Równo 14 cywilów zginęło, a setki innych zostało rannych, gdy wojska radzieckie szturmowały wieżę telewizyjną i budynek Komitetu Radia i Telewizji w Wilnie we wczesnych godzinach 13 stycznia 1991 r.
Związek Radziecki użył siły militarnej w próbie usunięcia legalnego rządu Litwy, który ogłosił niepodległość 11 marca 1990 r.
W marcu 2019 r. sąd w Wilnie skazał 67 byłych sowieckich urzędników i oficerów wojskowych, w tym byłego sowieckiego ministra obrony Dmitrija Jazowa, za zbrodnie wojenne i zbrodnie przeciwko ludzkości.
Większość z nich otrzymała wyroki więzienia zaocznie, ponieważ Rosja i Białoruś odmówiły ich ekstradycji.
źródło: BNS, fot. Getty Images/Sygma/Pascal Le Segretain
Więcej na ten temat
