#13 STYCZNIA

W czwartek na placu Niepodległości w Wilnie uczczono 31. rocznicę wydarzeń styczniowych. Przemówienia przywódców zostały przyćmione okrzykami i gwizdami protestujących przeciwko działaniom, które rząd podejmuje w walce z pandemią koronawirusa.

W środę wieczorem z okazji Dnia Obrońców Wolności w Wilnie na Placu Niepodległości pod sejmem podpalono tradycyjne ogniska pamięci poświęcone obrońcom wolności.

Dzień Obrońców Wolności upamiętnia tragiczne wydarzenia ze stycznia 1991 r. Nocą z 12 na 13 stycznia tysiące osób zebrały się w Wilnie w strategicznych miejscach, by nie dopuścić do ich zajęcia przez sowieckie jednostki. 14 osób zginęło, kilkadziesiąt zostało rannych od kul, a kilkaset doznało obrażeń.

Do Litewskiego Sądu najwyższego wpłynęło 16 skarg kasacyjnych od skazanych w rozprawie 13 stycznia.

Moskwa zwiększa nacisk na Litwę w związku ze sprawą 13 stycznia. Komisarz Praw Człowieka przy rosyjskim prezydencie - Tatiana Moskalkowa wystosowała pismo do urzędu kontrolera Sejmu Litwy w sprawie warunków więziennych Jurija Mela, który odbywa karę więzienia za udział w tragicznych wydarzeniach 13 stycznia 1991 roku.

Komitet Śledczy Rosyjskiej Federacji zaocznie wystosował oskarżenia wobec litewskich sędziów i prokuratorów, którzy orzekali i oskarżali w tzw. sprawie 13 stycznia. Strona rosyjska wystosowała list gończy za Litwinami. Parlament Europejski, głosem Fernando Lópeza Aguilara, zadeklarował, że Litwa w tej sprawie nie będzie osamotniona.

Prezydent Francji Emmanuel Macron powiedział, że wartości, za które Litwini zapłacili krwią trzydzieści lat temu, należy bronić.

Przy Sejmie, wieży telewizyjnej i siedzibie publicznego nadawcy nie zapłonęły dziś ogniska, przypominające obronę tych obiektów w nocy z 12 na 13 stycznia 1991 roku. Z powodu trwającej pandemii obchody 30. rocznicy wydarzeń styczniowych były inne niż planowano.

W ostatnich tygodniach zwiększyła się liczba ataków cybernetycznych skierowanych przeciwko Litwie. Analitycy Departamentu Komunikacji Strategicznej Litewskiego Wojska taką aktywność wiążą między innymi z 30. rocznicą tragicznych wydarzeń 13 stycznia.

Świat również pamięta o wydarzeniach sprzed 30 lat. Do akcji „Neužmirštuolė”, czyli „Niezapominajka” dołączyła przewodnicząca Komisji Europejskiej - Ursula von der Leyen. W specjalnym nagraniu podziękowała mieszkańcom Litwy za wkład w upadek imperium sowieckiego.

W ramach obchodów Święta Obrońców Wolności, ambasador RP na Litwie Urszula Doroszewska złożyła wieniec w imieniu Prezydenta RP Andrzeja Dudy przy Piecie na Cmentarzu na Antokolu w Wilnie.

Chcesz zniewolić ludzi – odetnij ich od źródła obiektywnej informacji. Taką taktykę na początku lat 90. ubiegłego wieku przyjęły władze sowieckie wobec wybijającej się na niepodległość Litwy. Dzięki zaangażowaniu społeczeństwa i mediów to się nie udało.

Przewodnicząca Sejmu Viktorija Čmilytė-Nielsen twierdzi, że należy omówić uznanie 13 stycznia za dzień wolny od pracy.

Dwanaście osób, które aktywnie broniły wolności i niepodległości Litwy w okresie styczeń-wrzesień 1991 roku, zostanie odznaczonych medalem pamiątkowym, upamiętniającym Dzień Obrońców Wolności.

Litewski Sąd Apelacyjny zamknął sprawę 13 stycznia 1991 roku. Sprawę zaczęto badać w połowie września. W sumie odbyło się 12 rozpraw. Sędziowie Ernestas Rimšelis, Egidija Tamošiūnienė i Ernesta Montvidienė zapowiadają ogłoszenie decyzji 15 marca 2021 roku.

W środę Gabinet Ministrów zatwierdził propozycję Ministerstwa Zabezpieczeń Społecznych i Zatrudnienia dotyczącą zmiany ustawy o dniach pamięci i kodeksu pracy, wprowadzając 13 stycznia Dzień Obrońców Wolności jako dzień wolny od pracy. Ten dzień znajduje się obecnie na liście dni pamiętnych.