„Zachowanie spółki Lietuvos geležinkeliai (Koleje Litewskie, LTG) ujawniło nadmierne uzależnienie państwowej spółki kolejowej od kontraktu na tranzyt nawozów z białoruskim gigantem potasowym Belaruskali” – oświadczył w środę przewodniczący parlamentarnej Komisji Bezpieczeństwa Narodowego i Obrony (RBNiO) Laurynas Kasčiūnas.
„Niektóre algorytmy działania LTG wydawały się wskazywać, że spółka w tym czasie była zbyt zależna od tego kontraktu” – powiedział Kasčiūnas dziennikarzom po tym, jak RBNiO i parlamentarna Komisja Gospodarki odbyły wspólne posiedzenie w sprawie tranzytu białoruskich nawozów.
„Podjęto pewne kroki, nie tyle w celu uniknięcia sankcji, ile po to, aby je trochę opóźnić. Tutaj mówimy o zaliczkach” – dodał.
Kasčiūnas oznajmił, że „warto podnieść kwestię, na ile państwowa firma powinna być zależna od takiego kraju jak Białoruś”.
„Takie kontrakty miały przynosić zyski, ale trzeba też brać pod uwagę bezpieczeństwo narodowe” – powiedział.
Deputowany zauważył, że kontrakt LTG z Belaruskali nigdy nie był sprawdzany przez specjalną rządową komisję do spraw bezpieczeństwa narodowego.
„Sama spółka nie czuła się prawnie zobowiązana do tego, aby to sprawdzić” – powiedział.
Prezes LTG Egidijus Lazauskas, który wziął udział w spotkaniu, powiedział, że prawnicy wynajęci przez spółkę zarekomendowali niekierowanie kontraktu do komisji.
Kasčiūnas odrzucił postulat opozycji, by powołać specjalną komisję do dalszego zbadania sprawy niezatrzymania przez Litwę tranzytu białoruskich nawozów mimo sankcji USA wobec Belaruskali.
„Kontrola parlamentarna jest wystarczająca” – powiedział.
Jednak członkowie RBNiO z partii opozycyjnych nalegają na konieczność przeprowadzenia specjalnego śledztwa.
Rządowa komisja ds. lustracji transakcji przedsiębiorstw strategicznych ogłosiła 21 grudnia, że umowa LTG z Belaruskali z 2018 r. oraz zmiany do umowy podpisane w październiku 2021 r. nie są zgodne z interesami bezpieczeństwa narodowego Litwy.
Jeśli rząd uzna umowę za zagrożenie dla bezpieczeństwa narodowego, będzie to podstawą do jej rozwiązania.
Przewozy produktów Belaruskali przez Litwę nie zostały wstrzymane po wejściu w życie amerykańskich sankcji 8 grudnia, ponieważ białoruska spółka wpłaciła zaliczkę na rzecz LTG, która wystarczyła na pokrycie kosztów usług kolejowych przez kilka miesięcy.
źródło: BNS, fot. BNS/Žygimantas Gedvila
Więcej na ten temat
